Ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης της Ελληνικής Αρχειακής Εταιρείας για την κατάσταση στα Γενικά Αρχεία του Κράτους.

Μάρτιος 1999

 Κείμενο Ψηφίσματος

Είναι ανέκαθεν γνωστό στους ενδιαφερομένους - και τελευταία έγινε σαφές στο πανελλήνιο, χάρη σε αφιερώματα και συνεντεύξεις- ότι το ζήτημα της διαχείρισης και αξιοποίησης του αρχειακού πλούτου της χώρας μας είναι το τελευταίο ζήτημα που απασχολεί το ΥΠΕΠΘ. Η ανυπαρξία κονδυλίων, οι συνεχείς περικοπές αποσπάσεων εκπαιδευτικών, που καλύπτουν "πάγιες και διαρκείς ανάγκες" στην κεντρική υπηρεσία και κυρίως στην περιφέρεια, (που οδήγησαν στο κλείσιμο αρχειακών υπηρεσιών σε αρκετούς νομούς), η παρατεινόμενη ολιγωρία για τον ορισμό Εφορείας των Γ.Α.Κ., είναι μικρά μόνο δείγματα της εφαρμογής μιας ανύπαρκτης αρχειακής πολιτικής στην Ελλάδα.

Ενδεικτικά υπενθυμίζουμε ότι:

• η ολιγωρία ορισμού (από το Δεκέμβριο του 1997) Εφορείας των Γ.Α.Κ. δεν επιτρέπει τη νόμιμη αγορά αρχειακού υλικού, την έκδοση δημοσιευμάτων από τα Γ.Α.Κ. (ευρετήρια, κατάλογοι, μελέτες κλπ), τη χάραξη αρχειακής πολιτικής...
• η καθυστέρηση επιλογής προϊσταμένων Διευθύνσεων και Τμημάτων από τον Φεβρουάριο του 1994, συνεπάγεται τη λειτουργία της υπηρεσίας σε καθεστώς παρανομίας: στις θέσεις προϊσταμένων ασκούν καθήκοντα υπάλληλοι με τον τίτλο του Αναπληρωτή επί τετραετία, ενώ ο νόμος ρητά ορίζει ότι η αναπλήρωση δεν μπορεί να διαρκέσει για διάστημα μεγαλύτερο του εξαμήνου,
• το πάγωμα των κονδυλίων για τις λειτουργικές κυρίως δαπάνες στα προ δεκαετίας επίπεδα ουσιαστικά αναιρεί οποιαδήποτε προσπάθεια βελτίωσης συνθηκών εργασίας και παροχής υπηρεσιών προς το κοινό, αφού το 1988 υπήρχαν 15 περιφερειακές υπηρεσίες και σήμερα λειτουργούν περισσότερες από 50. Η πρόσφατη απόφαση «γενναίας» περικοπής των δαπανών του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων επιφέρει ένα ακόμη σοβαρό πλήγμα στις ήδη πενιχρές δυνατότητες κάλυψης των αναγκών σε τομείς όπως η στέγαση, ο εξοπλισμός και η διαχείριση των αρχείων.
• ενώ το μόνιμο προσωπικό δεν επαρκεί και ο αριθμός των υπηρετούντων αρχειονόμων καλύπτει μόνο το 22% των οργανικών θέσεων (ενώ άλλες κρίσιμες ειδικότητες, όπως των συντηρητών και των ειδικών Πληροφορικής βρίσκονται στο 3% και 0% αντίστοιχα), δεν εκδηλώνεται καμία διάθεση για την πρόσληψη του αναγκαίου προσωπικού, ούτε καν από το Τμήμα Αρχειονομίας-Βιβλιοθηκονομίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, που δημιουργήθηκε ακριβώς γι΄ αυτό το σκοπό,
• η μαζική και κάθε άλλο παρά ορθολογική περικοπή των αποσπάσεων εκπαιδευτικών σε αρχειακές υπηρεσίες κυρίως της περιφέρειας, τις οδήγησε σε κλείσιμο ή αδυναμία ουσιαστικής λειτουργίας (μέσα στην τελευταία διετία έκλεισαν 5 ενώ περισσότερες από 25 επί συνόλου 50 λειτουργούν με έναν μόνο αποσπασμένο εκπαιδευτικό).

Παρ΄ όλα αυτά, υπάρχει ένα τεράστιο έργο που έχει επιτελεσθεί μέσα στην τελευταία δεκαετία και εξακολουθεί να επιτελείται κάτω από όλο και πιο αντίξοες συνθήκες για τη διάσωση της ιστορικής και πολιτιστικής μας ταυτότητας μέσα από την οργάνωση και αξιοποίηση τόσο των παλαιότερων όσο και των σύγχρονων αρχείων. Τα περισσότερα βέβαια οφείλονται στο ζήλο και τις πρωτοβουλίες των συναδέλφων, αφού όπως έγινε κατανοητό από τα προαναφερόμενα δεν υπάρχει καμία κεντρική κατεύθυνση και αρχειακή πολιτική από πλευράς ΥΠ.Ε.Π.Θ.

Καταλήγοντας θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι διαπιστώνεται μια ιδιαίτερα ανησυχητική κατάσταση για το μέλλον του κρατικού αρχειακού φορέα: καταστρατήγηση των θεσμών, απαξίωση της επαγγελματικής επάρκειας του προσωπικού του και του σημαντικού έργου που έχει επιτελεσθεί μέχρι τώρα.

Η Ελληνική Αρχειακή Εταιρεία καλεί την ηγεσία και τους υπεύθυνους του ΥΠΕΠΘ να λάβουν άμεσα μέτρα για την αποκατάσταση της ομαλότητας και της λειτουργίας της υπηρεσίας των Γενικών Αρχείων του Κράτους, ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθεί τόσο στο σκοπό ίδρυσής της όσο και στις σύγχρονες απαιτήσεις.